Czy gmina może odmówić bezpłatnego transportu do szkoły specjalnej wybranej przez rodzica?

Adam G., ojciec dziecka w spektrum autyzmu i niepełnosprawnością sprzężoną, zawnioskował do do gminy o organizację transportu i opieki dla syna w czasie przewozu do wybranej Szkoły Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi. Prezydent miasta odmówił, uzasadniając swą decyzję faktem, iż wybrana szkoła jest placówką położoną za daleko oraz, że w najbliższym otoczeniu dziecka znajdują się szkoły, do których można zapisać chłopca. 

Gmina ma obowiązek zapewnić uczniowi, uczennicy z niepełnosprawnościami bezpłatny transport i opiekę w czasie przewozu do placówki – zgodnie z prawem oświatowym (art. 39 ust. 4 pkt 2).

Jej wybór należy wyłącznie do rodziców dziecka. Odległość od miejsca zamieszkania nie ma znaczenia. Ważna jest możliwość realizacji zaleceń z orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego w wybranej placówce.

Rodzic składa pisemny wniosek o zapewnienie transportu i opieki podczas transportu. Załącza orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego.

W przypadku decyzji odmownej składa odwołanie od decyzji.

Zasady pokrywania kosztów dowozu uczniów niepełnosprawnych do szkół reguluje ustawa Prawo oświatowe. Zgodnie z art. 39 ust. 4 tej ustawy obowiązkiem gminy jest zapewnienie:

1) transportu i opieki w czasie przewozu do najbliższej szkoły podstawowej – niepełnosprawnym uczniom, których kształcenie odbywa się na podstawie art. 127;

2) transportu i opieki w czasie przewozu do najbliższej szkoły ponadpodstawowej – uczniom z niepełnosprawnością ruchową, z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym uczeń kończy 21. rok życia;

3) transportu i opieki w czasie przewozu do ośrodka rewalidacyjno-wychowawczego:

a) dzieciom i młodzieży z niepełnosprawnościami sprzężonymi, z których jedną z niepełnosprawności jest niepełnosprawność intelektualna – do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym kończą 24. rok życia;

b) dzieciom i młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu głębokim – do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym kończą 25. rok życia.

Obowiązki te gmina może spełnić również poprzez zwrot kosztów dowożenia dziecka.

Ustawa o systemie oświaty nie wskazuje jednoznacznie tego, w jaki sposób gmina ma realizować nałożony na nią obowiązek bezpłatnego dowozu i opieki dzieci.

Rodzice, opiekunowie prawni mają prawo wybrać, czy skorzystają z transportu zorganizowanego przez gminę, czy sami zorganizują transport i opiekę dla dziecka – wówczas zwrot kosztów przejazdów ucznia, uczennicy oraz jego opiekuna będzie się odbywał na zasadach określonych w umowie zawartej między wójtem (burmistrzem, prezydentem miasta)