Świadczenia na dziecko z niepełnosprawnością do 16 roku życia

Jakie świadczenia mogę liczyć opiekując się dzieckiem do 16 roku życia, które jest zaliczone do osób z niepełnosprawnościami?

Aby otrzymać świadczenia związane z niepełnosprawnością dziecka, konieczne jest w pierwszej kolejności udokumentowanie tego stanu przez uzyskanie orzeczenia o niepełnosprawności dziecka.

Świadczeniem, na jakie mogą liczyć opiekunowie dzieci z niepełnosprawnością, jest świadczenie pielęgnacyjne wypłacane z tytułu rezygnacji z zatrudnienia albo innej pracy zarobkowej i przysługuje:

• matce albo ojcu,
• opiekunowi faktycznemu dziecka,
• osobie będącej rodziną zastępczą spokrewnioną,
• innym osobom, które na mocy przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego mają obowiązek alimentacyjny, z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności, jeżeli: nie podejmują zatrudnienia
• rezygnują z zatrudnienia bądź innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji, albo osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje, jeżeli niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała:

• nie później niż do ukończenia 18 roku życia lub
• w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25 roku życia.

Zgodnie z obwieszczeniem Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej od stycznia 2023 roku wysokość świadczenia pielęgnacyjnego wynosi 2 458 zł miesięcznie. Kwota dodatku jest związana z wysokością płacy minimalnej, a waloryzacja dokonywana jest z początkiem roku.

Zasiłek pielęgnacyjny w wysokości 215,84 zł miesięcznie przysługuje m.in. dziecku z niepełnosprawnością do 16 roku życia. Obejmuje także osobę do 24 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Zasiłek pielęgnacyjny przyznaje się w celu częściowego pokrycia wydatków wynikających z konieczności zapewnienia opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji. Przysługuje:

• dziecku z niepełnosprawnością;
• osobie z orzeczeniem o znacznej niepełnosprawności w wieku powyżej 16. roku życia;
• osobie z niepełnosprawnością w wieku powyżej 16. roku życia z orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, jeżeli niepełnosprawność powstała przez ukończeniem 21. roku życia;
• seniorom, osobom starszym, którzy ukończyli 75. rok życia.

Zasiłek pielęgnacyjny nie wlicza się do dochodu, świadczenie podobnie jak zasiłek rodzinny, nie jest traktowane jako dochód.

Prawo do zasiłku pielęgnacyjnego zostaje ustalone na czas nieokreślony, jednakże gdy orzeczenie o niepełnosprawności, stopniu niepełnosprawności zostało wydane na czas określony, w tym przypadku prawo do pobierania zasiłku przysługuje do ostatniego dnia miesiąca ważności orzeczenia.

Zasiłek pielęgnacyjny nie przysługuje:

• osobie uprawnionej do dodatku pielęgnacyjnego;
• osobie umieszczonej w instytucji zapewniającej nieodpłatnie całodobowe utrzymanie;
• jeżeli członkowi rodziny przysługuje za granicą świadczenie na pokrycie wydatków związanych z pielęgnacją tej osoby, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.

Zasiłek rodzinny. W przypadku, gdy członkiem rodziny jest dziecko z orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności, zasiłek rodzinny przysługuj; , jest uzależniony od dochodu.

Wysokość zasiłku rodzinnego wynosi miesięcznie:

• 95,00 zł – na dziecko w wieku do ukończenia 5. roku życia;
• 124,00 zł – na dziecko w wieku powyżej 5. roku życia do ukończenia 18. roku życia;
• 135,00 zł – na dziecko w wieku powyżej 18. roku życia do ukończenia 24. roku życia.

Zasiłek rodzinny przysługuje do ukończenia przez dziecko:

• roku życia lub nauki w szkole (nie w szkole wyższej), jednak nie dłużej niż do ukończenia 21. roku życia,
• do 24. roku życia, jeżeli kontynuuje naukę w szkole lub w szkole wyższej i legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności.
• zasiłek rodzinny przysługuje również osobie uczącej się w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie dłużej niż do ukończenia 24. roku życia. Zgodnie z ustawą z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, osoba ucząca się to osoba pełnoletnia ucząca się, niepozostająca na utrzymaniu rodziców w związku z ich śmiercią lub w związku z ustaleniem wyrokiem sądowym lub ugodą sądową prawa do alimentów z ich strony.

Prawo do zasiłku rodzinnego uzależnione jest od spełnienia kryterium dochodowego i przysługuje, jeżeli:

• dochód na osobę w rodzinie lub dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 674,00 zł,
• w rodzinie, w której jest dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności dochód na osobę nie przekracza kwoty 764,00 zł

Zasiłek rodzinny nie przysługuje, jeżeli:

• dziecko lub osoba ucząca się pozostają w związku małżeńskim;
• dziecko zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie albo w pieczy zastępczej;
• osoba ucząca się została umieszczona w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie;
• pełnoletnie dziecko lub osoba ucząca się jest uprawniona do zasiłku rodzinnego na własne dziecko;
• osobie samotnie wychowującej dziecko nie zostało ustalone, na rzecz dziecka od jego rodzica, świadczenie alimentacyjne na podstawie tytułu wykonawczego pochodzącego lub zatwierdzonego przez sąd, chyba że: rodzice lub jedno z rodziców dziecka nie żyje, ojciec dziecka jest nieznany,
• powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców zostało oddalone,
• sąd zobowiązał jednego z rodziców do ponoszenia całkowitych kosztów utrzymania dziecka i nie zobowiązał drugiego z rodziców do świadczenia alimentacyjnego na rzecz tego dziecka,
• dziecko, zgodnie z orzeczeniem sądu, jest pod opieką naprzemienną obojga rodziców sprawowaną w porównywalnych i powtarzających się okresach;
• członkowi rodziny przysługuje na dziecko zasiłek rodzinny za granicą, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.

Prawo do zasiłku rodzinnego ustala się na czas trwania okresu zasiłkowego, tj. od dnia 1 listopada do dnia 31 października następnego roku.

Do zasiłku rodzinnego przysługują dodatki pod warunkiem, że na dane dziecko jest ustalone prawo do zasiłku rodzinnego

Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka z niepełnosprawnością  wynosi:

• 150,00 zł na dziecko do ukończenia 5. roku życia,
• 190,00 zł na dziecko w wieku powyżej 5. roku życia do ukończenia 24. roku życia.

Przysługuje:

• mamie albo tacie dziecka,
• opiekunowi faktycznemu dziecka (tzn. osobie faktycznie się nim opiekującej, jeżeli wystąpiła do sądu rodzinnego o adopcję tego dziecka),
• opiekunowi prawnemu dziecka,
• osobie uczącej się, tzn. osobie pełnoletniej, która nie jest na utrzymaniu rodziców, ponieważ oboje nie żyją albo zobowiązani są do płacenia alimentów.

Dodatek przysługuje  na pokrycie zwiększonych wydatków związanych z rehabilitacją lub kształceniem dziecka  a także osobie uczącej się:

• do ukończenia 16 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o niepełnosprawności
• powyżej 16 roku życia do ukończenia 24 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności.

Dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego

Dodatek przysługuje raz w roku w wysokości 150,00 zł na częściowe pokrycie wydatków związanych z:

• rozpoczęciem w szkole roku szkolnego
• rozpoczęciem rocznego przygotowania przedszkolnego.

Dodatek z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania

Dodatek przysługuje miesięcznie w wysokości:

• 113,00 zł na zamieszkiwanie w miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły ponadpodstawowej lub szkoły artystycznej, w której realizowany jest obowiązek szkolny i obowiązek nauki, a także szkoły podstawowej w przypadku dziecka lub osoby uczącej się, legitymującej się orzeczeniem o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności
• 69,00 zł na dojazdy z miejsca zamieszkania do miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły ponadpodstawowej, a także szkoły artystycznej, w której realizowany jest obowiązek szkolny i obowiązek nauki w zakresie odpowiadającym nauce w szkole ponadpodstawowej

Dodatek przysługuje przez 10 miesięcy w roku w okresie pobierania nauki od września do czerwca następnego roku kalendarzowego.

Dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego

Dodatek przysługuje raz w roku w wysokości 150,00 zł na częściowe pokrycie wydatków związanych z:

• rozpoczęciem w szkole roku szkolnego
• rozpoczęciem rocznego przygotowania przedszkolnego.

Dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka

Dodatek przysługuje w wysokości 193,00 zł miesięcznie na dziecko, ale nie więcej niż 386,00 zł na wszystkie dzieci.

W przypadku dziecka legitymującego się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności kwotę dodatku zwiększa się o 80,00 zł na dziecko, nie więcej jednak niż o 160,00 zł na wszystkie dzieci.

Dodatek przysługuje gdy:

• drugi z rodziców dziecka nie żyje
• ojciec dziecka jest nieznany
• powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców zostało oddalone.

Dodatek przysługuje również osobie uczącej się, jeżeli oboje rodzice osoby uczącej się nie żyją.

Dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej

Dodatek przysługuje w wysokości 175,00 zł miesięcznie na trzecie i na następne dzieci uprawnione do zasiłku rodzinnego.

Zasiłek dla opiekuna

Zasiłek dla opiekuna przysługuje osobie, jeżeli decyzja o przyznaniu jej prawa do świadczenia pielęgnacyjnego wygasła z mocy prawa na podstawie art. 11 ust. 3 ustawy z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1548 oraz z 2013 r. poz.1557) z dniem 1 lipca 2013 r.

Zasiłek dla opiekuna przysługuje w wysokości 620,00 zł miesięcznie.

Przyznanie prawa do zasiłku dla opiekuna nie jest uzależnione od spełnienia kryterium dochodowego.

Prawo do zasiłku dla opiekuna ustala się w przypadku upływu terminu, na który została wydana decyzja, w związku z utratą ważności orzeczenia o niepełnosprawności lub orzeczenia o stopniu niepełnosprawności i uzyskania nowego orzeczenia.

Wniosek należy złożyć w terminie 3 miesięcy, licząc od dnia wydania orzeczenia o niepełnosprawności lub orzeczenia o stopniu niepełnosprawności.

Prawo do zasiłku dla opiekuna ustala się:

• na czas nieokreślony – jeśli orzeczenie o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności zostało wydane na czas nieokreślony
• na czas określony, do ostatniego dnia miesiąca, w którym upływa termin ważności orzeczenia – jeśli orzeczenie o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności zostało wydane na czas nieokreślony

Zasiłek dla opiekuna przysługuje:

• matce albo ojcu
• opiekunowi faktycznemu dziecka
• innym osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny, z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności,

– jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji, albo osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,

– zaprzestali odpowiednio prowadzenia gospodarstwa rolnego albo wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym w przypadku rolników, małżonków rolników lub domowników (w rozumieniu ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników) .

Osobie innej niż spokrewniona w pierwszym stopniu, na której ciąży obowiązek alimentacyjny, zasiłek dla opiekuna przysługuje, pod warunkiem, że nie ma osoby spokrewnionej w pierwszym stopniu albo, gdy osoba ta nie jest w stanie sprawować opieki nad osobą niepełnosprawną.

Świadczenie „Za życiem” przyznawane w przypadku urodzenia dziecka żywego, które ma nieuleczalną chorobę wywołującą zagrożenie życia albo nieodwracalne i ciężkie upośledzenie powstałe w okresie prenatalnym.

Jednorazowe świadczenie „Za życiem” z tytułu urodzenia się żywego dziecka, u którego zdiagnozowano ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu przysługuje jednorazowo w wysokości 4 000,00 zł na jedno dziecko, bez względu na dochód rodziny.

Wniosek o wypłatę jednorazowego świadczenia składa się w terminie 12 miesięcy od dnia narodzin dziecka. W przypadku gdy wniosek dotyczy dziecka urodzonego od 01-02-2023 r. i objętego opieką prawną, opieką faktyczną albo dziecka przysposobionego – w terminie 12 miesięcy od dnia objęcia dziecka opieką albo przysposobienia, nie później niż do ukończenia przez dziecko 18. roku życia.

Jednorazowe świadczenie przysługuje:

• matce lub ojcu dziecka
• opiekunowi faktycznemu dziecka (osoba faktycznie opiekująca się dzieckiem, jeżeli wystąpiła z wnioskiem do sądu opiekuńczego o przysposobienie dziecka)
• opiekunowi prawnemu dziecka.

Jednorazowe świadczenie „Za życiem” przysługuje, jeżeli kobieta pozostawała pod opieką medyczną nie później niż od 10 tygodnia ciąży do porodu.

Warunek pozostawania pod opieką medyczną nie później niż od 10 tygodnia ciąży do porodu nie dotyczy osób będących prawnymi lub faktycznymi opiekunami dziecka.

Dofinansowanie turnusu rehabilitacyjnego (informacje udzielają na bieżąco: PCPR / MOPS / MOPR)

Zaopatrzenie w sprzęt rehabilitacyjny, ortopedyczny oraz środki pomocnicze ( m.in. pieluchy, aparaty słuchowe czy okulary, kule, obuwie ortopedyczne, wózki inwalidzkie, materace przeciwodleżynowe. Informacji udziela PFRON.

Dofinansowanie likwidacji barier architektonicznych, w komunikowaniu się i technicznych. np. zakupu podnośnika jezdnego, montażu podnośnika sufitowego. Informacji udziela: (PCPR, MOPR)