Jakie zasady orzekania o niezdolności do pracy obowiązują w ZUS?

Aby ustalić prawo do świadczeń z ubezpieczeń społecznych i innych świadczeń, które wypłaca ZUS (renta z tytułu niezdolności do pracy, renta socjalna, świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji) przeprowadzone jest postępowanie orzecznicze o niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji.

Osoba ubiegająca się składa wniosek o świadczenie, które może otrzymać, jeśli posiada orzeczoną niezdolność do pracy lub do samodzielnej egzystencji.

Do wniosku dołączyć należy:

– dokumenty uzasadniające prawo do świadczenia i niezbędne do ustalenia jego wysokości;

– zaświadczenie o stanie zdrowia (formularz OL-9) wydane przez lekarza, wystawione w ciągu miesiąca przed datą złożenia wniosku;

– wywiad zawodowy (formularz OL-10) dotyczący charakteru i rodzaju pracy;

– dokumentację medyczną.

Lekarz orzecznik lub komisja lekarska orzeka o niezdolności do pracy, jej stopniu, a także ustala:

– kiedy powstała niezdolność do pracy;

– czy niezdolność do pracy jest trwała albo przez jaki okres będzie się utrzymywać;

– związek przyczynowy niezdolności do pracy z określonymi okolicznościami (albo związek przyczynowy śmierci ubezpieczonego z określonymi okolicznościami – jeśli wniosek dotyczy renty rodzinnej);

– czy niezdolność do samodzielnej egzystencji jest trwała albo przez jaki okres będzie się utrzymywać;

– czy celowe jest przekwalifikowanie zawodowe;

– czy możesz być skierowany na rehabilitację leczniczą w ramach prewencji rentowej ZUS.

Orzeczenia wydają:

– lekarz orzecznik ZUS – w I instancji,

– komisja lekarska ZUS – w II instancji.

Lekarz orzecznik lub komisja lekarska wydaje orzeczenie na podstawie:

– dokumentacji dołączonej do złożonego wniosku,

– bezpośredniego badania stanu zdrowia.

WAŻNE! Jeżeli dokumentacja dołączona do wniosku jest wystarczająca, lekarz lub komisja może wydać orzeczenie bez badania bezpośredniego. Może też wezwać do uzupełnienia dokumentacji jeśli ta złożona przez osobę wnioskującą jest niewystarczająca.

Od orzeczenia lekarza orzecznika można się odwołać wnosząc sprzeciw do komisji lekarskiej w terminie 14 dnia od dnia otrzymania orzeczenia.

Odwołanie można złożyć na piśmie, zgłosić ustnie do protokołu placówce ZUS lub wysłać pocztą. Odwołanie można również złożyć elektronicznie przez PUE ZUS (formularz POG).

W przypadku podtrzymania stanowiska komisji ZUS można odwołać się do sądu w ciągu 30 dni od dnia otrzymania decyzji).

Podstępowanie odwoławcze i sądowe jest bezpłatne.