Orzeczenie o niepełnosprawności

Ten dokument może uzyskać dziecko, które ma mniej niż 16 lat i spełnia poniższe warunki:

• ma ograniczoną sprawność fizyczną lub psychiczną i posiada dokumentację medyczną, która to potwierdza,
• wymaga całkowitej opieki lub większej pomocy niż zdrowe dzieci w tym samym wieku,
• ograniczenia będą trwały dłużej niż rok i wynikają z określonych w przepisach prawnych przyczyn.

Nie każda choroba może być przyczyną niepełnosprawności.

Wniosek o wydanie orzeczenia o niepełnosprawności składa rodzic dziecka lub prawny opiekun. Otrzymuje go i składa w powiatowym lub miejskim zespole do spraw orzekania o niepełnosprawności. Do wniosku dołącza się:

• dokumentację medyczną dziecka (na przykład karty informacyjne leczenia szpitalnego, dokumentację medyczną z przebiegu leczenia, wyniki badań diagnostycznych, konsultacje specjalistyczne),
• zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia dziecka – wzór zaświadczenia dostępny jest w powiatowym lub miejskim zespole do spraw orzekania o niepełnosprawności. Powinien je wypełnić lekarz specjalista. Zaświadczenie jest ważne 30 dni od wystawienia.
• inne dokumenty, które mogą mieć wpływ na stwierdzenie niepełnosprawności (na przykład opinia z poradni psychologiczno-pedagogicznej, opinia z placówki edukacyjnej).

Zespół zapoznaje się z dokumentacją. W przypadku braku jakiegoś dokumentu, zespół pisemnie prosi o uzupełnienie wraz z terminem, do którego należy to zrobić. W sytuacji nie uzupełnienia braków, zespół nie wyda orzeczenia (pozostawi sprawę bez rozpoznania).

Jeśli dokumenty będą zawierały sprzeczne informacje, zespół może skierować dziecko na specjalistyczne badanie do wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności. Takie badania są bezpłatne.

Zespół wysyła także pismo z informacją o terminie posiedzenia składu orzekającego w ciągu miesiąca od złożenia wniosku. W sytuacjach szczególnych w ciągu 2 miesięcy od złożenia wniosku, jeśli okaże się, że  sprawa jest bardziej skomplikowana i zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności będzie potrzebował więcej czasu na jej rozpatrzenie. Zespół musi uprzedzić, że termin będzie dłuższy i wyjaśnić dlaczego.

Informację o terminie  powinno się otrzymać do 7 dni kalendarzowych przed posiedzeniem zespołu. Udział w posiedzeniu jest obowiązkowy. Jeśli  w wyniku szczególnych okolicznościach osoba nie może pojawić się na posiedzeniu zespół wyznaczy nowy termin posiedzenia – jeśli usprawiedliwisz nieobecność w ciągu 14 dni od dnia, w którym miało być posiedzenie. W przypadku nieusprawiedliwienia nieobecności, zespół nie rozpatrzy sprawy.

Jeśli dziecko nie może podróżować ze względu na swój stan zdrowia – lekarz musi wystawić zaświadczenie, które to potwierdzi. Na jego podstawie zespół może stwierdzić, że przedstawione dokumenty są wystarczające – wtedy wyda orzeczenie bez badania (zaocznie). Jeśli okaże się, że badanie jest niezbędne – należy złożyć wniosek do zespołu, żeby przeprowadził badanie w miejscu, w którym dziecko przebywa.

Podczas posiedzenia skład orzekający ocenia  stan zdrowia dziecka i stopień jego funkcjonowania, w tym samodzielności.

Orzeczenie o niepełnosprawności dziecka jest wydawane na czas określony – na okres nie dłuższy niż do ukończenia 16 roku życia.

W sytuacji, gdy nie zgadzamy się z orzeczeniem zespołu, istnieje możliwość odwołania się do wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności. Robi się to za pośrednictwem powiatowego zespołu, który wydał orzeczenie w ciągu 14 dni kalendarzowych od otrzymania orzeczenia.

Wojewódzki zespół może się zgodzić albo nie zgodzić (w całości albo w części) z orzeczeniem powiatowego zespołu. Jeśli nie zgadzamy się z orzeczeniem wojewódzkiego zespołu – możemy odwołać się do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych. Robi się to za pośrednictwem wojewódzkiego zespołu, który wydał orzeczenie w ciągu miesiąca od otrzymania orzeczenia.

Orzeczenie o niepełnosprawności uprawnia do starania się:

• o dofinansowanie do turnusu rehabilitacyjnego, sprzętu rehabilitacyjnego, przedmiotów ortopedycznych i środków pomocniczych, likwidacji barier architektonicznych, likwidacji barier w komunikowaniu się (na przykład zakupu komputera), likwidacji barier technicznych,
• o świadczenie pielęgnacyjne, zasiłek pielęgnacyjny oraz inne świadczenia rodzinne (na przykład zasiłek rodzinny wraz z dodatkami),
• o ulgi w podatkach, zniżki na komunikację, zwolnienie z opłat radiowo-telewizyjnych (abonament),
• o dodatek mieszkaniowy,
• o usługi socjalne i opiekuńcze (na przykład pomoc przy robieniu zakupów i załatwianiu spraw urzędowych, sprzątanie, gotowanie),
• o usługi terapeutyczne (na przykład zajęcia plastyczne, muzykoterapia, zajęcia terapeutyczne ze zwierzętami),
• o rehabilitację w instytucjach pomocy społecznej, organizacjach pozarządowych oraz innych placówkach. Na przykład możecie korzystać z poradni psychologiczno-pedagogicznej i przychodni podstawowej opieki zdrowotnej.

Poniżej przedstawiamy akty prawne normujące kwestie orzeczenia o niepełnosprawności.

Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst jednolity — Dz.U. z 2018 r. poz. 511 z późn. zm.)

Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (tekst jednolity — Dz.U. z 2018 r. poz. 2027)

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 1 lutego 2002 r. w sprawie kryteriów oceny niepełnosprawności u osób w wieku do 16 roku życia (Dz.U. nr 17 poz. 162 z późn. zm.)

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2007 r. w sprawie wykonywania badań specjalistycznych na potrzeby orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (Dz.U. nr 250 poz. 1875)

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 listopada 2007 r. w sprawie warunków, sposobu oraz trybu gromadzenia i usuwania danych w ramach Elektronicznego Krajowego Systemu Monitoringu Orzekania o Niepełnosprawności (Dz.U. nr 228, poz. 1681)

Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity — Dz.U. z 2018 r. poz. 2096 z późn. zm.)