Świadczenia „16+” dla osoby z niepełnosprawnością i opiekunów
Do jakich świadczeń mam prawo opiekując się osobą po 16 roku życia, która jest zaliczona do osób z niepełnosprawnościami?
- prawo do świadczenia uzupełniającego dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji – tzw. 500+ na osób z niepełnosprawnościami (ukończone 18 lat, orzeczenie potwierdzające całkowitą niezdolność do pracy i niezdolność do samodzielnej egzystencji)
- prawo do zasiłku stałego (ukończone 18 lat, osoba prowadząca jednoosobowe gospodarstwo lub w rodzinie całkowicie niezdolna do pracy, kryterium dochodowe!; zasiłek nie przysługuje przy zbiegu prawa do zasiłku stałego i renty socjalnej i innych)
- prawo do zasiłku okresowego (świadczenie to przysługuje w szczególności ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego). O zasiłek okresowy mogą ubiegać się osoby samotnie gospodarujące (takie, które prowadzą jednoosobowe gospodarstwa domowe) i rodziny, które spełniają odpowiednie kryteria dochodowe
- prawo do zasiłku celowanego (na zakup żywności, leków, odzieży, leczenia)
- prawo do renty socjalnej przysługuje osobie pełnoletniej całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało: przed ukończeniem 18. roku życia; w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej – przed ukończeniem 25. roku życia albo w trakcie kształcenia w szkole doktorskiej, studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.
Renta socjalna może być stała lub okresowa. Ustalenia całkowitej niezdolności do pracy dokonuje lekarz orzecznik ZUS.
- prawo do dodatku pielęgnacyjnego (na podstawie orzecznika ZUS, całkowita niezdolność do pracy i niezdolność do samodzielnej egzystencji; nie przysługuje osobom przebywających w ośrodkach całodobowych)
- prawo do zasiłku pielęgnacyjnego (ukończone 16 lat, orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu znacznym lub umiarkowanym – jeśli niepełnosprawność powstała do 21 roku życia)
- prawo świadczenie pielęgnacyjnego (z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej na rzecz sprawowania opieki nad osobą z niepełnosprawnościami powstałą przed 18 roku życia lub przed ukończeniem 25 roku życia- ale podczas nauki w szkole)
- prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego (dla współmałżonków osoby z niepełnosprawnością – jeśli rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością opieki)
Specjalny zasiłek opiekuńczy, wynoszący 620 zł miesięcznie, związany jest z kryterium dochodowym, przyznawany w celu sprawowania stałej opieki nad osobą z niepełnosprawnością.
Prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego ustala się na czas trwania okresu zasiłkowego, tj. od dnia 1 listopada do dnia 31 października następnego roku.
Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje:
osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny, a także małżonkom, jeżeli:
- nie podejmują zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej lub
- rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej
w celu sprawowania stałej opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.
W przypadku gdy o specjalny zasiłek opiekuńczy ubiegają się rolnicy, małżonkowie rolników bądź domownicy, specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje odpowiednio:
- rolnikom w przypadku zaprzestania prowadzenia przez nich gospodarstwa rolnego
- małżonkom rolników lub domownikom w przypadku zaprzestania prowadzenia przez nich gospodarstwa rolnego albo wykonywania przez nich pracy w gospodarstwie rolnym.
Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje, jeżeli łączny dochód rodziny osoby sprawującej opiekę oraz rodziny osoby wymagającej opieki w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty 764,00 zł.