Dokumenty przysługujące dziecku/osobie po otrzymaniu diagnozy

Bardzo często rodzice, którzy są świeżo po uzyskaniu diagnozy przez dziecko nie do końca wiedzą, o jakie dokumenty mogą się starać dla swojego dziecka, jakie prawa i możliwości im przysługują. Z tym problemem często zgłaszają się po pomoc do Społecznego Pogotowia Interwencyjnego.

Pierwszym, bardzo ważnym dokumentem jest orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego. Jest to dokument wydawany na potrzeby kształcenia specjalnego w placówkach edukacyjnych np. w przedszkolu, szkole. Taki dokument jest możliwy do uzyskania już po ukończeniu przez dziecko 30 miesiąca życia (2 lata, 6 miesięcy). Szczególnie zwracamy na to uwagę, ponieważ zdarzały się interwencje, gdy rodzic w Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej otrzymał błędną informację o możliwości wydania takiego dokumentu dopiero po skończeniu przez dziecko 3 roku życia, mimo posiadania już potwierdzonej medycznie diagnozy i chęci zapisania dziecka do placówki edukacyjnej. Orzeczenie może być wydane do czasu ukończenia nauki w placówce szkolnej ponadpodstawowej.

Rodzic, prawny opiekun lub pełnoletni uczeń starający się o wydanie orzeczenia o KS składa do publicznej Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej wniosek o wydanie takiego orzeczenia wraz ze stosowną dokumentacją (opinie, zaświadczenie lekarskie). Należy pamiętać, że tylko wymienione wyżej osoby mają prawo ubiegać się o wydanie tego dokumentu. Nie ma możliwości, aby placówka edukacyjna wystąpiła o kształcenie specjalne dla ucznia.

Orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego może otrzymać dziecko:

• z niepełnosprawnością ruchową, intelektualną lub sprzężoną w tym: niewidome, słabowidzące, niesłyszące, słabosłyszące, niepełnosprawne intelektualnie w stopniu lekkim, umiarkowanym lub znacznym, z afazją;
• z autyzmem;
• z zespołem Aspergera;
• niedostosowane społecznie lub z zagrożeniem niedostosowania społecznego. 

Więcej o orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego znajdziecie Państwo TUTAJ  (w artykule „Orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego”)

Drugim dokumentem, który wydaje publiczna Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna jest opinia o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju. Wczesne wspomaganie rozwoju  to specjalistyczne, kompleksowe i intensywne działania, które stymulują rozwój i komunikację małego dziecka od chwili wykrycia trudności do czasu podjęcia przez dziecko nauki w szkole. W przypadku malutkiego dziecka nie musi zatem ono uczęszczać do placówki edukacyjnej, aby rodzic czy prawny opiekun wystąpił z wnioskiem o wydanie takiej opinii. Z drugiej strony posiadanie orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego nie wyklucza również posiadania opinii o wczesnym wspomaganiu rozwoju. Z tym dokumentem rodzic powinien zgłosić się do placówki realizującej WWRD (wczesne wspomaganie rozwoju dziecka). Zajęcia w ramach wczesnego wspomagania są bezpłatne i przysługują w wymiarze od 4 do 8 godzin miesięcznie.

Wczesnym wspomaganiem powinny być objęte dzieci:

– ze spektrum autyzmu,
– z deficytami ruchowymi,
– z uszkodzonym słuchem,
– z uszkodzonym wzrokiem,
– z niepełnosprawnością ruchową,
– z niepełnosprawnością intelektualną,
– z wolniejszym i nieharmonijnym rozwojem,
– z opóźnionym rozwojem mowy.

Więcej o opinii o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju znajdziecie Państwo TUTAJ (w artykule „Opinia o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju”)

Kolejnym dokumentem, o który może wystąpić rodzic, prawny opiekun lub pełnoletnia osoba jest orzeczenie o niepełnosprawności (w przypadku dzieci do 16 roku życia) lub orzeczenie o stopniu niepełnosprawności ( dla osób powyżej 16 roku życia). O niepełnosprawności orzekają:

• Powiatowe/miejskie zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności – pierwsza instancja
• Wojewódzkie zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności – druga instancja

Do wniosku dołącza się:

• dokumentację medyczną,
• zaświadczenie lekarskie – zawierające opis stanu zdrowia, wydane przez lekarza, pod którego opieką lekarską znajduje się dziecko – zaświadczenie takie ważne jest miesiąc od daty wydania i w tym czasie należy złożyć wniosek (dotyczy osób ubiegających się o wydanie orzeczenia o niepełnosprawności),
• zaświadczenie lekarskie – zawierające opis stanu zdrowia, wraz aktualnymi wynikami badań diagnostycznych, wydane przez lekarza, pod którego opieką lekarską znajduje się osoba zainteresowana – zaświadczenie takie ważne jest miesiąc od daty wydania i w tym czasie należy złożyć wniosek (dotyczy osób ubiegających się o wydanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności),
• inne dokumenty mające wpływ na ustalenie niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności.

Z dniem 1 stycznia 2024 roku, w związku z Ustawą z dnia 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym (Dz.U. z 2023 r. poz. 1429), kolejność działań może ulec zmianie. Aktualne informacje są dostępne w Koalicji Organizacji Poradniczych.

Więcej na temat orzeczenia o niepełnosprawności/ stopniu niepełnosprawności znajdziecie Państwo TUTAJ (w artykule „Orzeczenie o niepełnosprawności” i TUTAJ („Orzeczenie o stopniu niepełnosprawności”)