Orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego

Orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego to bardzo ważny dokument, który jest prawem dziecka czy osoby, której dotyczy do uczestniczenia w odpowiednio zorganizowanych warunkach kształcenia na terenie danej placówki odpowiednio do rozpoznanych potrzeb i możliwości. Tylko posiadanie tego dokumentu uprawnia do starań o organizację specjalnego nauczania w danej placówce.

Orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydawane jest na wniosek pełnoletniego ucznia, rodziców lub prawnych opiekunów dziecka przez Publiczną Poradnię Psychologiczno-Pedagogiczną. Gotowe wzory wniosków powinny być dostępne w poradni, również w wersji elektronicznej na stronie internetowej.

Wnioskodawca dołącza do wniosku o wydanie orzeczenia dokumentację uzasadniającą wniosek, w szczególności wydane przez specjalistów opinie, zaświadczenia oraz wyniki obserwacji i badań psychologicznych, pedagogicznych i lekarskich, dokumentację medyczną dotyczącą leczenia specjalistycznego oraz poprzednio wydane orzeczenia lub opinie, jeżeli takie zostały wydane. Jeżeli złożenie wniosku o wydanie orzeczenia było poprzedzone obserwacjami lub badaniami diagnostycznymi dziecka lub ucznia prowadzonymi przez pracowników poradni, w której działa zespół, wyniki przeprowadzonych obserwacji i badań przewodniczący zespołu  dołącza do wniosku, informując o tym wnioskodawcę.

Wniosek w postaci elektronicznej składa się za pośrednictwem elektronicznej skrzynki podawczej utworzonej na podstawie ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne. Do wniosku wnioskodawca dołącza elektroniczne kopie dokumentów, uwierzytelnione przy użyciu kwalifikowanego podpisu elektronicznego lub podpisu potwierdzonego profilem zaufanym ePUAP. Na żądanie przewodniczącego zespołu wnioskodawca przedstawia oryginały dokumentów.

Dokument może być wydany od momentu skończenia przez dziecko 2,5 roku życia do czasu ukończenia nauki w placówce szkolnej ponadpodstawowej.

Orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego może otrzymać dziecko:

• z niepełnosprawnością ruchową, intelektualną lub sprzężoną w tym:  niewidome, słabowidzące, niesłyszące, słabosłyszące, niepełnosprawne intelektualnie w stopniu lekkim, umiarkowanym lub znacznym, z afazją
• z spektrum autyzmu
• niedostosowane społecznie lub z zagrożeniem niedostosowania społecznego.   

W orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego zespół określa:
1) diagnozę funkcjonowania dziecka lub ucznia, z uwzględnieniem potencjału rozwojowego oraz mocnych stron i uzdolnień dziecka lub ucznia oraz występujących w środowisku nauczania i wychowania barier i ograniczeń utrudniających jego funkcjonowanie;
2) okres, w jakim zachodzi potrzeba kształcenia specjalnego;
3) zalecane warunki i formy wsparcia umożliwiające realizację indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych dziecka lub ucznia, w tym warunki rozwijania jego potencjalnych możliwości i mocnych stron, wzmacniania aktywności i uczestnictwa dziecka lub ucznia w życiu przedszkola, szkoły, ośrodka lub placówki, oraz jeżeli zachodzi potrzeba indywidualnego wsparcia dziecka lub ucznia ze strony dodatkowo zatrudnionej kadry, o której mowa w przepisach w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym – zakres tego wsparcia;
4) zalecane cele rozwojowe i terapeutyczne do realizacji podczas zajęć wychowania przedszkolnego lub zajęć edukacyjnych, zajęć rewalidacyjnych, socjoterapeutycznych i resocjalizacyjnych oraz w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej udzielanej dziecku lub uczniowi i, w zależności od potrzeb, jego rodzicom, przez przedszkole, szkołę, ośrodek lub placówkę oraz poradnię, wraz ze wskazaniem zalecanych form pomocy psychologiczno-pedagogicznej, a w przypadku dzieci i uczniów niepełnosprawnych – również zalecanych rodzajów zajęć rewalidacyjnych;
5) wszystkie możliwe formy kształcenia specjalnego, poczynając od najkorzystniejszej dla dziecka lub ucznia, według zespołu, formy kształcenia specjalnego spośród następujących:
6) potrzebę realizacji wybranych zajęć wychowania przedszkolnego lub zajęć edukacyjnych indywidualnie z dzieckiem lub uczniem lub w grupie liczącej do 5 dzieci lub uczniów – w przypadku dziecka lub ucznia napotykającego na trudności w funkcjonowaniu wspólnie z oddziałem przedszkolnym lub szkolnym;
7) zalecane działania ukierunkowane na poprawę funkcjonowania dziecka lub ucznia i wzmacnianie jego uczestnictwa w życiu przedszkola, szkoły, ośrodka lub placówki oraz działania wspierające rodziców dziecka lub ucznia;
8) w zależności od potrzeb dziecka lub ucznia niepełnosprawnego, niezbędny w procesie kształcenia sprzęt specjalistyczny i środki dydaktyczne, w tym z wykorzystaniem technologii informacyjno-komunikacyjnych;
9) zalecane sposoby oceny efektów działań podjętych przez przedszkole, szkołę, ośrodek lub placówkę w celu realizacji zaleceń, o których mowa w pkt 3-8.

Orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydaje się na okres wychowania przedszkolnego, roku szkolnego albo etapu edukacyjnego.

W posiedzeniu zespołu orzekającego ma prawo wziąć udział wnioskodawca, a także inni specjaliści związani z edukacją i rozwojem dziecka. Wnioskodawca powinien mieć zapewnioną przestrzeń do wnoszenia swoich sugestii i uwag zgodnie z rozpoznanymi potrzebami i możliwościami dziecka/ucznia.

Poradnia psychologiczno-pedagogiczna ma 30 dni na wydanie orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego lub 60 dni w uzasadnionych, szczególnych przypadkach, a następnie 7 dni na przekazanie pisemnego dokumentu wnioskodawcy. Wnioskodawca ma prawo odwołania się od wydanej przez zespół orzekający decyzji w terminie 14 dni od dnia otrzymania dokumentu. Odwołanie skierowane jest do kuratora oświaty za pośrednictwem poradni, w której zostało wydane orzeczenie.     

Po otrzymaniu orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego, Rodzice, opiekunowie lub pełnoletni mogą wybrać dowolną placówkę edukacyjną spośród wskazanych w orzeczeniu.

Z faktu posiadania przez dziecko/ ucznia orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego wynikają zadania i obowiązki dla Dyrektora danej placówki dotyczące właściwego przygotowania o zorganizowania warunków do nauczania i wychowania ucznia, zgodnie z jego potrzebami i możliwościami. Na tej podstawie zespół złożony z nauczycieli i specjalistów pracujących z uczniem tworzy indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny (IPET). Rodzice mogą brać udział w zebraniach zespołu, a także składać sugestie i wpływać na modyfikację tworzonego programu IPET.     

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 września 2017 r. w sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych  (Dz. U. poz. 1743 oraz z 2021 r. poz. 2294)

Więcej o Indywidualnym Programie edukacyjno-terapeutycznym znajdziecie Państwo TUTAJ